Czym jest bruksizm? Domowe sposoby na zgrzytanie zębami w nocy

Zgrzytanie zębami w nocy może nieść konsekwencje nie tylko w sferze kondycji Twoich zębów. Nieleczony problem prowadzi do poważnych problemów, takich jak napięciowe bóle głowy czy szczękościsk, wpływający negatywnie na mięśnie żuchwy. Jak radzić sobie z bruksizmem? Które domowe sposoby na zgrzytanie zębami są skuteczne?

Spis treści:

1. Bruksizm – zgrzytanie zębami
2. Zgrzytanie zębami w nocy – przyczyny
3. Sposoby na bruksizm – który specjalista pomoże?
4. Domowe sposoby na bruksizm
5. Domowe sposoby na zgrzytanie zębami u dzieci

Bruksizm – zgrzytanie zębami

Nieświadome zaciskanie szczęki i zgrzytanie zębami podczas snu to podstawowe objawy bruksizmu. Choć jego przyczyny nie są ujednolicone, to wiadomo, że skutki nieleczonego bruksizmu prowadzą do poważnych dysfunkcji zgryzu i przyczyniają się do rozwoju chorób zębów. W nasilonym stadium choroba może wywołać nawracające, przewlekłe bóle głowy i mięśni twarzy, a także stawów skroniowo-żuchwowych.

Z chorobą świadomie zmaga się już nawet 20% Europejczyków, jeśli zatem zauważasz u siebie podobne problemy, nie wahaj się rozpocząć leczenia. Zgrzytanie zębami podczas snu jest procesem nieświadomym, dlatego o jego wystąpieniu możesz się dowiedzieć dopiero wówczas, gdy powie Ci o tym bliska osoba, lub gdy zauważysz u siebie pierwsze objawy nocnego zaciskania szczęki. Należą do nich m.in:

• Odczuwane po przebudzeniu bóle w okolicy karku
• Częste, nawracające bóle głowy
• Krwawienie dziąseł
• Nadwrażliwość zębów
• Napięcie stawów skroniowo-żuchwowych
• Rozchwianie zębów

Dodatkowo, o podejrzeniu wystąpienia bruksizmu może poinformować Cię stomatolog, który podczas rutynowego przeglądu zauważy u Ciebie startą powierzchnię szkliwa, stany zapalne dziąseł lub charakterystyczne, niewielkie ubytki i pęknięcia zębów.

Zgrzytanie zębami w nocy – przyczyny

Zaciskanie szczęki i zgrzytanie zębami przez sen jeszcze do niedawna uznawano za skutki problemów stomatologicznych, związanych z wadami zgryzu lub dopasowaniem protez. Dopiero od kilku lat wiadomo, że bruksizm jest nieco bardziej skomplikowanym schorzeniem, dotykającym sfery psychosomatycznej.

Oznacza to, że na jego wystąpienie ma więcej czynników, niż powszechnie przypuszczano. Oprócz przyczyn związanych z budową zgryzu, najczęściej za pojawienie się bruksizmu odpowiadają:

• Nadmierny stres – częste występowanie sytuacji stresowych powoduje nie tylko dyskomfort psychiczny, ale i wiele objawów fizycznych, w tym zaciskanie szczęki czy właśnie zgrzytanie zębami,
• Zaburzenia emocjonalne i choroby psychiczne – prowadzące do powstawania stanów lękowych i nasilania poziomu stresu zaburzenia emocjonalne czy choroby psychiczne, w tym schizofrenia, depresja, ADHD czy autyzm, mogą powodować mimowolne napięcie psychofizyczne. Podczas snu, kiedy organizm powinien odpoczywać, zamiast relaksacji, wzmagają się objawy fizyczne silnego stresu, które przekładają się na tzw. zjadanie zębów, czyli pocieranie nimi o siebie,
• Niedobory witamin – nieodpowiednia dieta, w której brakuje kluczowych witamin, w tym także magnezu, może prowadzić do mimowolnego zgrzytania zębami
• Przerost migdałków – podobnie jak inne nieprawidłowości w jamie ustnej, przerost migdałków może prowadzić do problemów w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych i przyczyniać się do rozwoju choroby,
• Zażywanie substancji psychoaktywnych – przyjmowanie leków psychotropowych lub korzystanie z używek w formie amfetaminy może skutkować pojawieniem się bruksizmu, przez wpływ na dane ośrodki mózgu, odpowiedzialne za funkcjonowanie mięśni i stawów w obrębie żuchwy
• Zbyt częste żucie gumy – ten nawyk niesie za sobą konsekwencje w postaci przeciążenia stawu skroniowo-żuchwowego i wpływa na rozwój choroby.

Warto pamiętać, że przyczyny powstawania bruksizmu nie zostały do końca zbadane, jednak ze względu na szeroki zakres możliwych powodów choroby, w nasilonym stadium konieczne jest wdrożenie środków zapobiegających jej postępowaniu.

Sposoby na bruksizm – który specjalista pomoże?

Bruksizm, jako choroba psychosomatyczna, jest stosunkowo trudna do wyleczenia. Ciężko znaleźć jedną przyczynę powstawania problemu zaciskania szczęki i zgrzytania zębami, dlatego zaburzenie to leczy się przy wsparciu kilku specjalistów, najczęściej jest to pomoc psychoterapeuty oraz stomatologa.

Jeśli Twój przypadek spowodował zniszczenia w obrębie jamy ustnej, konieczne będzie wprowadzenie leczenia stomatologicznego, polegającego na uzupełnieniu ubytków i zabezpieczeniu szkliwa. Specjalista może zalecić użycie specjalnej szyny relaksacyjnej, którą przygotuje dla Ciebie, po zebraniu dokładnego wymiaru szczęki przez wykonanie odcisku górnego oraz dolnego łuku zębowego.

Używane w nocy specjalne wkładki zapobiegają ścieraniu szkliwa i powstawaniu uszkodzeń w obrębie jamy ustnej przy zgrzytaniu zębami przez sen. Dodatkowo szyna utrzymuje żuchwę i szczękę w odpowiedniej pozycji, dzięki czemu redukuje napięcia mięśni i stawów skroniowo-żuchwowych. Wykorzystanie szyny relaksacyjnej skutecznie zredukuje skutki bruksizmu i przyniesie Ci ulgę.

Oprócz tego, jeśli w Twoim przypadku bruksizm ma podłoże ortodontyczne i pojawia się na skutek deformacji zgryzu, lekarz stomatolog skieruje Cię do ortodonty, który zajmie się korekcją szczęki i żuchwy, aby przywrócić je do prawidłowego położenia. Szyna relaksacyjna sprawdzi się także podczas leczenia ortodontycznego i przyniesie Ci ulgę.

Psychoterapia w leczeniu bruksizmu skupia się na odnalezieniu przyczyny głębokiego stresu i przepracowaniu problemów. Jeśli Twój stan emocjonalny doprowadził Cię do zaburzeń, mających wpływ na zdrowie fizyczne, oznacza to, że powinieneś wypracować sposób radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Dzięki psychoterapii prowadzonej przez specjalistę nauczysz się, jak radzić sobie ze stresem, odnajdziesz wsparcie w walce z nałogami i ostatecznie będziesz wiedział, jak wpłynąć na swoje nawyki.

Domowe sposoby na bruksizm

Ze względu na psychosomatyczny charakter zaburzenia, skutki bruksizmu można minimalizować także domowymi sposobami. Zgrzytanie zębami przez sen to poważny problem, którego nie należy lekceważyć. Jeżeli nie zauważasz u siebie poważnych następstw tej przypadłości, zapobieganie skutkom nieświadomego zaciskania szczęki może powstrzymać rozwój choroby i uchronić Cię przed ścieraniem szkliwa, stanami zapalnymi jamy ustnej, nadwrażliwością zębów oraz bólami głowy i mięśni.

Co robić, aby nie dopuścić do trudnych w leczeniu przypadłości? Z pewnością pomocne będą miękkie szyny relaksacyjne, których stosowanie nie wymaga wcześniejszej wizyty u stomatologa. Wystarczy, że wyposażysz się w odpowiednie nakładki, które dostępne są także w ofercie domowystomatolog.pl. Termoformowalna szyna po nagrzaniu ciepłą wodą dopasuje się do kształtu Twojego zgryzu i zastygnie w pożądanej formie, eliminując zgrzytanie zębami w nocy.

Domowe sposoby na zgrzytanie zębami skupiają się głównie na łagodzeniu skutków zaciskania zębów. Jeśli zauważasz u siebie nadwrażliwość zębów lub krwawienie dziąseł, zastosuj odpowiednie pasty do zębów. Wypróbuj pastę Splat Bio Biocalcium, która wzmacnia szkliwo. Pomocny może okazać się także żel do pielęgnacji zębów Haxyl, zawierający hydroksyapatyt – substancję redukującą nadwrażliwość zębów.

Gdy silnie napięte mięśnie karku powodują spory dyskomfort, pomocny okaże się masaż rozluźniający. Zgrzytanie zębami u dorosłych w nocy może wywołać bóle kostno-stawowe. W przypadku silnego, nagłego bólu, pomogą okłady rozgrzewające. Dobrze, jeśli zastosujesz ćwiczenia rozluźniające żuchwę i poprawiające funkcjonowanie stawu skroniowo-żuchwowego – regularnie powtarzane mogą skutecznie wpłynąć na zmniejszenie skali bruksizmu.

Dla rozluźnienia zgryzu spróbuj powoli otwierać i zamykać usta przez kilka minut. Czynność powtarzaj zawsze, gdy odczujesz napięcie mięśni. Wypróbuj też ćwiczenia pomagające zwalczyć „przeskakiwanie” stawu skroniowo-żuchwowego. Wystarczy, że kilka razy dziennie powtórzysz prosty trening, polegający na powolnym otwieraniu i zamykaniu ust, przy jednoczesnym zatrzymaniu środkowej części języka na podniebieniu. Początkowo ćwiczenie może okazać się męczące, ale jego pozytywne skutki odczujesz dość szybko.

Domowe sposoby na zgrzytanie zębami u dzieci

Zauważasz, że Twoje dziecko zgrzyta zębami przez sen? Nie bagatelizuj zjawiska. Choć występowanie bruksizmu u dzieci zwykle jest czasowe i mija wraz z wypadnięciem mleczaków, nie warto narażać swojej pociechy na nadwrażliwość zębów czy problemy stomatologiczne i ortodontyczne. Zgrzytanie zębami przyczynia się do rozwoju próchnicy i w młodym wieku może powodować wady zgryzu.

Jak radzić sobie z nocnym zgrzytaniem zębami u dzieci? Najlepszym rozwiązaniem będzie wprowadzenie wspólnych ćwiczeń rozluźniających mięśnie żuchwy. Możesz trenować razem z dzieckiem i zmienić ćwiczenia we wspólną zabawę. Przyczyną bruksizmu w młodym wieku może być nadmierny stres, dlatego upewnij się, że Twoje dziecko zasypia spokojnie. Zadbaj o odpowiednią atmosferę i spraw, by dziecko zasypiało przy jak najmniejszej liczbie bodźców zewnętrznych.

Pomocne mogą okazać się olejki eteryczne w formie naklejek na piżamkę lub maści na bazie wazeliny, które ukoją dziecko i sprawią, że będzie spać spokojnie. Jeśli nie jesteś pewien, czy bruksizm u dziecka nie wywołuje poważniejszych problemów, możesz im zapobiec, zaopatrując się w odpowiednią pastę do zębów z nadwrażliwością, przeznaczoną dla najmłodszych.

Kiedy zgrzytanie zębami przez sen u dziecka występuje często, koniecznie zwróć się po pomoc do specjalisty stomatologa. W takim przypadku, dzięki odpowiedniej dla dziecka terapii, będziesz mieć pewność, że zgryz malucha nie będzie narażony na zniekształcenia i zapobiegniesz późniejszym problemom ortodontycznym.

Niezależnie od tego, czy bruksizm dotyczy Ciebie, czy też bliskich Ci osób, przeciwdziałanie chorobie jest konieczne. Nie pozwól, by problemy z zaciskaniem szczęki powodowały trudne w leczeniu skutki. Domowe sposoby na zgrzytanie zębami w nocy przyniosą ulgę, ale i zapobiegną rozwojowi dużo poważniejszych schorzeń. Wybierz odpowiednie dla siebie produkty i spróbuj wdrożyć ćwiczenia rozluźniające, które uchronią Cię przed ścieraniem i pękaniem szkliwa oraz wyeliminują uporczywe bóle głowy.

Autor: Marcin Sucharzewski

Specjalista w swoim fachu. W klinice odpowiada za pomoc w wyborze szczoteczek elektrycznych, past do zębów i innych akcesoriów stomatologicznych. Żywo zainteresowany nowinkami technologicznymi z branży oral care.